مقدمه: «الحمدللَّه الذى هدانا لحمده، و جعلنا من اهله لنكون لاحسانه من الشاكرین و لیجزینا على ذلك جزاء المحسنین ... والحمدللَّه الذى جعل من تلك السبل شهره شهر رمضان شهر صیام، و شهر الاسلام و شهر الطهور، و شهر المحیص و شهر القیام الذى انزل فیه القرآن، هدى للناس و بینات من الهدى و الفرقان». رمضان ماهخداست، ماه رحمت، مغفرت، ماه برترین ماه‏ها و شب قدرش بهترین شبهاست،رمضان ماه رابطه خلق و خالق و عبد و معبود است، رمضان ماه نزول كتابهاى آسمانى و قرآن مبین است.

چهل حدیث در فضیلت ماه رمضان

مقدمه:
«الحمدللَّه الذى هدانا لحمده، و جعلنا من اهله لنكون لاحسانه من الشاكرین و لیجزینا على ذلك جزاء المحسنین ... والحمدللَّه الذى جعل من تلك السبل شهره شهر رمضان شهر صیام، و شهر الاسلام و شهر الطهور، و شهر المحیص و شهر القیام الذى انزل فیه القرآن، هدى للناس و بینات من الهدى و الفرقان».

رمضان ماهخداست، ماه رحمت، مغفرت، ماه برترین ماه‏ها و شب قدرش بهترین شبهاست،رمضان ماه رابطه خلق و خالق و عبد و معبود است، رمضان ماه نزول كتابهاى آسمانى و قرآن مبین است. رمضان ماه اخلاص و تقواست، رمضان ماه ایثار، صبر و مقاومت است. رمضان ماه روزه، مبارزه و جهاد با نفس است، رمضانماه تقرب، پرورش ایمان، عبادت و عمل است، رمضان ماه بررسى اعمال و تقدیر برنامه هر سال است، رمضان ماه به بند كشیدن شیطان انس و جن است. آرى آنان كه فرزندان رمضان شدند و شیطان را به بند كشیدند در مبارزه با دشمنان بشریت و استكبار جهانى پیروزند و با پایان ماه با شادى عیدى و هدیه و نماز، كارنامه قبولى را دریافت و مدال پیروزى را به سینه مى‏زنند. از آنجایى كه نمى‏توان ماه خدا را آنچنان كه است معرفى كرد مگر با سخنان پاسداران دین و وارثان وحى، لذا بر آن شدیم با غوص در بحر مواج معارف اهل بیت، از سخنان دُرَربار و هم‏سوى وحىِ اینماه پیامبر گرامى اسلام و امامان معصوم چهل حدیث را در چهار موضوع زیر انتخاب كرده و به خدمت پیروان مكتبشان ارائه دهیم: در فضیلت ماه رمضان، روزه، روزه‏داران و فلسفه روزه.
 حدیث 1

قالَ الباقر(ع): لِكُلِّ شَىْ‏ءٍ رَبیعٌ وَرَبیعُ الْقُرآنِ شَهْرُ رَمَضان.(1)

براى هر چیز بهارى است و بهار قرآن ماه رمضان است.

 حدیث 2

قالَ على(ع): شَهْرُ رَمَضانَ شَهْرُ اللَّهِ وَشَعْبانُ شَهْرُ رَسُولُ اللَّهِ وَرَجَبُ شَهْرى.(2)

ماه رمضان ماهخداست و ماه شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.

 حدیث 3

قالَ رسول اللَّه(ص): لَوْ یَعْلَمَ الْعَبْدُ ما فى رَمَضانَ لَوَدَّ اَنْ یَكُونَ رَمَضانُ اَلسَنَةَ.(3)

اگر بنده خدا مى‏دانست در ماه رمضان چه فضیلتى است دوست مى‏داشت كه تمام سال رمضان باشد.

 حدیث 4

قالَ الصادق(ع): اَفْضَلُ الْجِهادِ الصَوْمُ فى الْحَرِّ.(4)

بهترین جهاد روزه دارى در هواى گرم است.

 حدیث 5

قالَ رسول اللَّه(ص): اِنَّ اَبْوابَ السَّماءِ تُفْتَحُ فِى اَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ وَلا تُغْلَقُ اِلى اخَرِ لَیْلَةٍ مِنْهُ.(5)

درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرین شب بسته نمى‏شود.
  حدیث 6

قالَ الرض(ع): مَنْ قَرَءَ فى شَهْرِ رَمَضانَ آیَةً مِنْ كِتابِ اللَّهِ كانَ كَمَنْ خَتَمَ الْقُرانَ فى غَیْرِ مِنَ الشُّهورَ.(6)

كسى كه در ماه رمضان یك آیه از قرآن بخواند مانند كسى است كه درماه‏هاى دیگر تمام آن را خوانده است.

 حدیث 7

قالَ رسول اللَّه(ص): اِنَّ الْجَنَّةَ لَتُنْجَدُ وَتُزَیَّنُ مِنَ الْحَولِ اِلى اَلْحَولِ لِدُخُولِ شَهْرِ رِمَضانَ.(7)
همانا بهشت تزیین و اراسته مى‏شود از سالى به سال دیگر به خاطر ورود به ماه رمضان.
 

 حدیث 8

قالَ الصادق(ع): اِذا نَزَلَتْ بِالرَّجُلِ النَّازِلَةِ اَوْ شِدةٍ فَلِیَصُمْ.(8)

هنگامى‏كه انسان را گرفتارى پیش آمد روزه گیرد.

 حدیث 9

قالَ على‏بن الحسین(ع): اَلسَّلامُ عَلَیْكَ مِنْ شَهْرٍ )رمضان( لا تَنافُسُهُ الْاَیامُ مِنْ شَهْرٍ.(9)
درود بر تو اى ماهى كه هیچ ماهى با تو مسابقه و رقابت ندارد.

 حدیث 10

قالَ رسول اللَّه(ص): اِنَّ الْجَنَّةَ مُشْتاقَةٌ اِلى اَرْبَعَةَ نَفَرٍ اِلى ... وَصائِمِ شَهْرِ رَمَضانَ.(10)
همانا بهشت به چهار نفر مشتاق است، به ... و كسى كه در ماه رمضان روزه بدارد.
 

 حدیث 11

قالَ رسول اللَّه(ص): شَهْرُ رَمَضانَ سَیِّدُ الشُّهُورِ وَلَیْلَةُ الْقَدْرِ سَیِّدُ اللَّیالى.(11)

ماهرضمان سرورماه‏ها و شب قدر سرور شبهاست.

 حدیث 12

قالَ رسول اللَّه(ص): مَنْ صامَ شَهْرَ رَمَضانَ فَاجْتَنَبَ فیه الْحَرامَ وَالْبُهْتانَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ وَاَوْجَبَ لَهُ الْجِنانَ.(12)

كسى كه ماه رمضان را روزه بگیرد و از كارهاى حرام و بهتان پرهیز كند خدا از او راضى شده و بهشت را بر او واجب مى‏كند.

 حدیث 13

قالَ الباقر(ع): اِنَّ لِجَمْعِ شَهْرِ رَمَضانَ لَفَضْلاً عَلى جَمیعِ سایِرِ الشُّهُورِ كَفَضْلِ رسول اللَّه(ص) عَلى سایِرِ الرُّسُلِ.(13)

همانا براى ماه رضمان نسبت به سایر ماه‏ها برترى است همانند برترى رسول خد(ص) نسبت به سایر پیامبران.

 حدیث 14

قالَ رسول اللَّه(ص): هُوَ )شَهْرُ رَمَضانَ( شَهْرٌ اَوَّلَهُ رَحْمَةٌ وَاَوْسَطُهُ مَغْفِرَةٌ وَآخَرهُ عِتْقٌ مِنَ النَّار.(14)
او )ماه رمضان( ماهى است كه اولش رحمت، وسطش آمرزش و پایانش رهایى از آتش جهنم است.

 حدیث 15

قالَ على(ع): اَلصَّوْمُ عِبادَةٌ بَیْنَ الْعَبْدِ وَخالِقِهِ لا یَطَّلِعُ عَلَیْها غَیْرُهُ.(15)

روزه عبادتى است بین بنده و آفریدگارش كه غیر از خدا كسى از آن آگاهى ندارد.
  حدیث 16

قالَ رسول اللَّه(ص): لِكُلِّ شَی‏ءٍ بابٌ وَبابُ الْعِبادَةِ اَلصَّوْمُ.(16)

براى هر چیزى درى است و در عبادت روزه مى‏باشد.

 حدیث 17

قالَ رسول اللَّه(ص): الصَّوْمُ نِصْفُ الصَّبْرِ.(17)

روزه نصف صبر است صبر هم نصف ایمان است.

 حدیث 18

قالَ رسول اللَّه(ص) عن جبرئیل عن اللَّه تعالى: كُلُ عَمَلِ اِبْنُ آدَمَ لَهُ اِلاَّ الصَّوْمِ وَهُوَ لى اَنَا اَجْزِءُ بِهِ.(18)

همه اعمال نیك فرزند آدم به خودش بر مى‏گردد غیر از روزه كه براى من است و من به او جزا خواهم داد.

 حدیث 19

قالَ رسول اللَّه(ص): عَلَیْكَ بِالصَّوْمِ فَاِنَّهُ لا عَدْلَ لَهُ.(19)

رسول خدا به یكى از یارانش فرمود: بر تو باد روزه؛ زیرا روزه همتا ندارد.
 حدیث 20

قالَ الباقر(ع): بُنِىَ الْاِسْلامُ عَلى خَمْسَةِ أَشْیاءٍ عَلَى الصَّلاةِ وَالزَّكاةِ وَالْحَجِّ وَالصَّوْمِ وَالْوِلایَةِ.(20)
اسلام بر مبناى پنچ چیز برقرار است: نماز، زكات، حج، روزه و دوستى اهل بیت(ع).
  حدیث 21

قالَ رسول اللَّه(ص): اَلصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النَّار.(21)

روزه سپر است از آتش جهنم

 حدیث 22

قالَ رسول اللَّه(ص): مَنْ صامَ شَهَرَ رَمَضانَ فَاجْتَنِبَ فِیهِ الْحَرامَ وَالْبُهْتانَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ وَ اَوْجَبَ لَهُ الْجِنانِ.(22)

هر كس ماه رمضان را روزه بگیرد و در آن از حرام و بهتان دورى كند خداوند از او راضى شده و بهشت را بر او واجب مى‏كند.

 حدیث 23

قالَ رسول اللَّه(ص): ثَلاثَةٌ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ، اَلتَّهَجُدُ مِنَ اللَّیْلِ بِالصَّلاةِ وَلِقاءِ الْاَخَوانِ‏الصَّوْمِ.(23)
سه چیز از روح خداست: شب زنده دارى با نماز، جویاى حال برادران و روزه گرفتن.
  حدیث 24

قالَ رسول اللَّه(ص): اِنَّ اللَّهَ تَعالى وَكَّلَ مَلائِكَتَه بالدُّعاءِ لِلصّائِمینَ.(24)
همانا خداوند تعالى دستور داده است ملائكه‏ها روزه داران را دعا كنند.
  حدیث 25

قالَ رسول اللَّه(ص): نَوْمُ الصَّائمِ عِبادَةٌ، وَصُمْتُهُ تَسْبیحٌ وَعَمَلُهُ مُتَقَبَّلُ وَدُعاءُهُ مُسْتَجابٌ.(25)
خواب روزه دار عبادت است، سكوتش تسبیح، عملش قبول شده و دعایش پذیرفته است.
  حدیث 26

قالَ رسول اللَّه(ص): لا تُرَدُّ دَعْوَةَ الصَّائِمِ.(26)

دعاى روزه دار رد نمى‏شود.

 حدیث 27

قالَ رسول اللَّه(ص): لِلْجَنَّةِ بابُ یقالُ لَهُ: الرَّیَّانُ لا یَدْخُلُ مِنْهُ الاّ الصَّائِمُونَ.(27)
براى بهشت درى است بنام ریّان از او وارد نمى‏شود مگر روزه داران.
  حدیث 28

قالَ الكاظم(ع): دَعْوَةُ الصَّائِمِ یُسْتَجابُ عِنْدَ اِفْطارِهِ.(28)

دعاى روزه دار هنگام افطار قبول مى‏شود.

 حدیث 29

قالَ رسول اللَّه(ص): ما مِنْ عَبْدٍ یَصْبَحُ صائِماً فَیُشْتَمُّ فَیَقُول اِنّى صائِمٌ سَلامٌ عَلَیْكَ اِلاَّ قالَ الرَّبُّ تَبارَكَ وَتَعالى اِسْتَجارَ عَبْدى بِالصَّوْمِ مِنْ عَبْدى اَجیرُوهُ مِنْ نارى وَادْخُلُو جَنَّتى.(29)
هر بنده روزه‏دارى كه دشنام داده شود در مقابل آن گوید درود خدا بر تو من روزه هستم مگر اینكه خداوند تبارك و تعالى گوید بنده روزه‏دار من به من پناه آور او را از آتش چهنم پناه داده و وارد بهشت كنید.

 حدیث 30

قالَ الصادق(ع): ما مِنْ مُؤْمِنٍ صامَ فَقَرَءَ اِنَّا اَنْزَلْناهُ فى لَیْلَةِ الْقَدْرِ عِنْدَ سُحُورِهِ وَ عِنْدَ اِفْطارِهِ اِلاّ كانَ فیما بَیْنَهُما كَالْمُتَشَحِّط بِدَمِهِ فی سَبیلِ اللَّه.(30)

هر مؤمن روزه دار هنگام سحر و افطارش سوره قدر را بخواند همانند كسى است كه در فاصله این دو وقت در راه خدا به خونش آغشته شده است.

 حدیث 31

قالَ رسول اللَّه(ص): لِلصَّائِمِ فَرْحَتانِ فَرْحَةٌ عِنْدَ فِطْرِهِ وَ فَرَحَةٌ یَوْمَ القِیامَةِ.(31)
براى روزه دار در دو وقت شادى است هنگام افطار و روز قیامت.

 حدیث 32

قالَ على(ع): لِكُلِّ شَی‏ءٍ زَكاةٌ وَزَكاةُ الْبَدَنِ الصِّیامُ.(32)

براى هر چیزى زكاتى است و زكات بدن روزه است.

 حدیث 33

قالَ الصادق(ع): اِنَّما فَرَضَ اللَّهُ الصِّیامَ لِیَسْتَوِىَ بِهِ الْغَنِىُّ وَالْفَقیرُ.(33)

خداوند روزه را واجب كرد تا ثروتمند و فقیر یكسان باشند.

 حدیث 34

قالَ فاطمة الزهر(س): فَرَضَ اللَّهُ الصِّیامَ تَثْبیتاً للِاِْخْلاصِ.(34)

خداوند روزه را براى محكم كردن اخلاص واجب كرده است.

 حدیث 35

قالَ على بن موسى الرض(ع): فَلِمَ اُمِرُوا بِصَوْمِ شَهْرُ رَمَضانَ لااَقَلَّ مِنْ ذلِكَ وَلا اَكْثَرَ؟ قیلَ لِاَنَّهُ قُوَّةٌ الْعِبادَةِ اَلَّذی یَعُمُّ فیهِ الْقَوِىُّ الضَّعیفُ.(35)

اگر پرسیده شد چرا روزه ماه رمضان كمتر و زیادتر از این نشد جواب داده شود؛ زیرا این مدت توان نیروى است شامل قوى و ضعیف مى‏شود.

حدیث 36

قالَ رسول اللَّه(ص): اِنَّما سُمِىَ اَلرَمَضانُ لِاَنَّهُ یُرْفِضُ الذُّنُوبَ.(36)

براستى كه این ماه،رمضان نامیده شد؛ زیرا گناهان را از بین مى‏برد.

 حدیث 37

قالَ رسول اللَّه(ص): وَالَّذی نَفْسى بِیَدِهِ لَخُلُوفِ فَمِ الصَّائِمِ اَطْیَبُ عِنْدَاللَّهِ مِنْ ریحِ الْمِسْكِ.(37)
سوگند به خدا همانا بوى دهان روزه دار در نزد خدا بهتر است از بوى مشك.
  حدیث 38

قالَ رسول اللَّه(ص): صُومُوا تَصِحُّوا.(38)

روزه بگیرید تا سالم بمانید.

 حدیث 39

قالَ رسول اللَّه(ص): مَنْ صامَ رَمَضاناً وَ اِحْتِساباً غَفَرَاللَّهُ لَهُ ما مَضى مِنْ ذُنُوبِهِ.(39)
هر كس ماه رمضان را روزه بگیرد و از كارهاى حرام دور شود خداوند گناهان گذشته او را مى‏بخشد.

 حدیث 40

قالَ رسول اللَّه(ص): یا مَعْشَرَ الشُّبانِ مَنْ اِسْتَطاعَ مِنْكُمْ الْباءَةَ فَلِیَتَزَوَّجَ فَاِنَّهُ اَغَضُّ لِلْبَصَرِ وَاَحْصَنُ لِلْفَرْجِ وَمَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ فَعَلَیْهِ بَالصَّوْمِ فَاِنَّهُ لَهُ وَجاءٌ.(40)
اى جوانان سالم ازدواج كنید كه آن به چشم‏پوشى از نامحرمان و حفظ آبرو بهتر است و هر كس نتوانست ازدواج كند روزه بگیرد كه به كنترل غریزه جنسى بهتر است.